We vergelijken onszelf vaak met anderen. Bewust en onbewust. Ben je het ene moment nog blij met je rustige weekend, een rondje Instagram kan je vervolgens het idee geven dat je saai bent. Want jij ligt op de bank terwijl je jouw vriendin gezellig ziet borrelen. En jouw goede salaris kan opeens als weinig voelen wanneer een vriendin meer blijkt te verdienen. “Je omringt je met mensen die net zijn zoals jij, dus ook al heeft iemand een heel andere functie en meer salaris, bewust/onbewust ga je vergelijken en misschien denken: dat had ik ook kunnen zijn”, vertelt Anne Bekkers, GZ-psycholoog bij GGzE.
Mensen zijn sociale wezens die ergens bij willen horen. “Dat heeft ook een functie. Behoor je tot een groep, dan sta je sterker en kan er samengewerkt worden. Kijk maar naar de dierenwereld: als je buiten de groep valt, ben je een makkelijkere prooi.”
Knagend gevoel
Tuurlijk, we weten heus wel dat het gras aan de overkant niet altijd groener is. En ja, je gunt die vriendin haar bloeiende carrière en leuke relatie. Maar toch knaagt het. Je gaat misschien aan jezelf twijfelen. “Ons zelfbeeld hangt samen met wat we denken dat anderen van ons vinden. En door te vergelijken toetsen we waar we staan in het leven. Doe ik het beter, of slechter? Moet ik iets anders doen? Maar het belangrijkste is dat je die reflectie doet zónder vergelijking met een ander. Kies voor je eigen behoeften en niet voor het mogelijk juiste plaatje naar buiten toe.” Je vergelijken kan trouwens ook een positieve uitwerking hebben. Het kan je inspireren en aanzetten tot actie. Zoals bijvoorbeeld sporten, gezonder eten of online daten.
Ontevreden: en nu?
Maar wat als je merkt dat jij je slechter voelt na vergelijking? Wat tips op een rij:
- Als je niets wil of kan veranderen aan jouw situatie: omarm het knagende gevoel, want wegstoppen werkt averechts. Als het sociaal gezien heel normaal is om je te vergelijken, dan is het ook heel menselijk om je soms slechter te voelen (en soms beter) dan een ander.
- Besef dat anderen zich ook wel eens de ‘mindere’ voelen na vergelijking met jou. Waar krijg jij normaal gesproken complimenten over? Waar zijn anderen jaloers op bij jou? Focus je op die sterke kanten van jezelf.
- Vraag je af of je datgene wat de ander beter kan of heeft dan jij, wel ‘echt’ zou willen. Bijvoorbeeld:
- Je broer heeft een afgetraind lijf, jij een buikje. Je voelt je jaloers op dat sportieve lichaam. Maar past het echt bij jou om net als je broer vijf keer per week in de sportschool te staan? Heb je daar wel zin in?
- Je collega heeft een hoog salaris en een mooie auto van de zaak. Dat wil jij ook! Maar ga eens na of jij zin hebt in de bijbehorende baan met de extra verantwoordelijkheden en overuren.
- Die influencer op Instagram laat altijd haar perfect opgeruimde en gestylede huis zien. Als je alleen kijkt naar die foto’s, dan besef je niet dat ze elke week uren bezig is met opruimen en schoonmaken. Dat perfecte plaatje is maar een momentopname. Heb jij ook zin om elke week uren met je huishouden bezig te zijn, of kan je de gezellige rommel bij jou thuis dan wel omarmen?
- Kortom: besef dat datgene wat de ander heeft kost vaak ook heel veel moeite. Vaak kijken we alleen naar het eindresultaat van de ander en vergeten we de weg daarnaartoe.
- Een uitzondering daarop is onder andere je uiterlijk. Die vriendin van je met perfecte krullen heeft ook geluk gehad met haar genen. Gun het haar en accepteer je eigen sterke kanten, zoals je mooie ogen of rechte tanden.
- Als je wel iets kan en wil veranderen: gebruik het knagende gevoel na vergelijken dan als brandstof.
Als je na het lezen van dit artikel denkt: ‘ik wil dat (salaris, lichaam, perfect opgeruimde huis) ook!’, zet dat gevoel dan in in jouw voordeel. Bepaal wat jij echt wil en maak plannen om er mee aan de slag te gaan. Dit artikel helpt je daarbij.
